Một trong những công cụ đắc lực giúp nhà quản trị hiểu rõ tình hình chi phí, lợi nhuận, phân tích hiệu quả hoạt động chính là hệ thống công thức kế toán quản trị (KTQT). Bài viết này AccNet sẽ tổng hợp các công thức KTQT quan trọng nhất, có ví dụ cụ thể, giải thích ứng dụng thực tiễn trong doanh nghiệp.
1. Tổng hợp các công thức kế toán quản trị cần ghi nhớ
Công thức tính giá thành sản phẩm
Formula: Giá thành đơn vị = Tổng chi phí sản xuất / Sản lượng hoàn thành
Explanation:
- Tổng chi phí sản xuất: bao gồm chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, nhân công trực tiếp, chi phí sản xuất chung.
- Sản lượng hoàn thành: là số lượng sản phẩm hoàn chỉnh trong kỳ.
Mục đích: Giúp xác định chi phí thực tế để tạo ra mỗi sản phẩm, từ đó ra quyết định về giá bán, lợi nhuận, so sánh giữa các kỳ.
Ví dụ: Doanh nghiệp sản xuất 5.000 sản phẩm trong tháng, tổng chi phí sản xuất là 1.000.000.000 VNĐ → Giá thành đơn vị = 1.000.000.000 / 5.000 = 200.000 VNĐ/sản phẩm
Công thức kế toán quản trị phân tích điểm hòa vốn (Break-even point)
Sản lượng hòa vốn (Qhv): Qhv = Tổng định phí / (Giá bán đơn vị – Biến phí đơn vị)
Doanh thu hòa vốn: DThu_hv = Qhv × Giá bán đơn vị
Explanation:
- Định phí: là chi phí cố định không thay đổi theo sản lượng (ví dụ: chi phí thuê mặt bằng, khấu hao máy móc).
- Biến phí: là chi phí thay đổi theo sản lượng (ví dụ: nguyên liệu, lương theo sản phẩm).
- Giá bán đơn vị: giá bán 1 sản phẩm.
Mục đích của công thức kế toán quản trị này: Xác định doanh nghiệp cần bán bao nhiêu sản phẩm để đủ bù chi phí – không lãi, không lỗ.
For example:
- Định phí: 100 triệu
- Giá bán/sp: 40.000
- Biến phí/sp: 25.000
→ Qhv = 100.000.000 / (40.000 – 25.000) = 6.667 sản phẩm
→ DThu_hv = 6.667 × 40.000 = 266.680.000 VNĐ
Công thức tính tỷ lệ lãi trên biến phí (Contribution Margin Ratio – CMR)
Formula: CMR = (Giá bán – Biến phí) / Giá bán
Giải thích công thức kế toán quản trị trên: Đây là tỷ lệ cho biết mỗi đồng doanh thu mang lại bao nhiêu đồng lợi nhuận sau khi trừ biến phí. Giá trị này giúp xác định sản phẩm nào mang lại biên lợi nhuận tốt hơn.
For example:
- Giá bán = 100.000 VNĐ
- Biến phí = 70.000 VNĐ
→ CMR = (100.000 – 70.000) / 100.000 = 30%
→ Nghĩa là: Mỗi 100.000 doanh thu sẽ mang lại 30.000 lợi nhuận để bù định phí, tạo lãi.
Công thức kế toán quản trị tính lợi nhuận theo phương pháp biến phí
Formula: Lợi nhuận = Doanh thu – Biến phí – Định phí
Giải thích: Phân tách chi phí thành 2 nhóm: biến phí, định phí để đánh giá chính xác hiệu quả hoạt động. Cách này đặc biệt hữu ích trong phân tích ngắn hạn, quyết định sản xuất hay nhận đơn hàng đặc biệt.
For example:
- Doanh thu = 500 triệu
- Biến phí = 300 triệu
- Định phí = 150 triệu
→ Lợi nhuận = 500 – 300 – 150 = 50 triệu
Công thức kế toán quản trị giá vốn hàng bán (COGS – Cost of Goods Sold)
Formula: Giá vốn = Tồn đầu kỳ + Hàng mua trong kỳ – Tồn cuối kỳ
Explanation:
- Áp dụng cho doanh nghiệp thương mại hoặc sản xuất.
- Giúp tính chi phí thực của số hàng đã bán trong kỳ.
Ví dụ cho công thức kế toán quản trị trên:
- Tồn kho đầu kỳ = 50 triệu
- Nhập trong kỳ = 150 triệu
- Tồn kho cuối kỳ = 40 triệu
→ Giá vốn = 50 + 150 – 40 = 160 triệu
Công thức phân tích lợi nhuận mục tiêu
Formula: Sản lượng mục tiêu = (Định phí + Lợi nhuận mong muốn) / (Giá bán – Biến phí)
Giải thích: Tính số lượng sản phẩm cần bán để đạt được một mức lợi nhuận xác định.
Ví dụ cho công thức kế toán quản trị trên:
- Định phí = 200 triệu
- Lợi nhuận mong muốn = 100 triệu
- Giá bán/sp = 50.000
- Biến phí/sp = 30.000
→ SL = (200 + 100) triệu / (50.000 – 30.000) = 15.000 sản phẩm
2. Ứng dụng công thức kế toán quản trị trong thực tế
Phân tích điểm hòa vốn để đưa ra quyết định kinh doanh
- Doanh nghiệp sử dụng công thức điểm hòa vốn để biết mức sản lượng tối thiểu cần bán để không lỗ, từ đó:
- Thiết lập mục tiêu doanh thu
- Đánh giá tính khả thi của kế hoạch sản xuất
So sánh phương án kinh doanh
- Kế toán quản trị dùng các công thức biến phí, định phí, lợi nhuận để:
- Lựa chọn sản phẩm ưu tiên sản xuất khi bị giới hạn nguồn lực
- Phân tích tác động khi thay đổi giá bán, chi phí
Công thức kế toán quản trị lập kế hoạch ngân sách, kiểm soát chi phí
- Các công thức giúp doanh nghiệp:
- Dự báo chi phí, lập ngân sách theo kế hoạch sản xuất
- Kiểm soát chi phí thực tế so với chi phí định mức
Xây dựng báo cáo nội bộ có giá trị cho quản lý
- Phân tích tỷ lệ lợi nhuận/biến phí giúp xác định hiệu quả kinh doanh
- Đánh giá đóng góp của từng bộ phận, sản phẩm vào tổng lợi nhuận
3. Lưu ý khi áp dụng công thức kế toán quản trị
| Lưu ý | Content |
| Định phí, biến phí phải được phân loại chính xác | Sai sót sẽ dẫn đến kết luận sai về điểm hòa vốn hoặc lợi nhuận |
| Luôn gắn với dữ liệu thực tế | Không nên tính toán lý thuyết mà không kiểm chứng số liệu thực |
| Phối hợp với các phòng ban (sản xuất, bán hàng) | Giúp cập nhật chính xác biến động chi phí, giá bán |
The công thức kế toán quản trị không chỉ là kiến thức lý thuyết mà còn là công cụ hỗ trợ quản lý cực kỳ hiệu quả. Nắm vững, áp dụng đúng những công thức này giúp doanh nghiệp:
- Tăng khả năng phân tích tài chính nội bộ
- Ra quyết định nhanh chóng, chính xác
- Kiểm soát hiệu quả chi phí, tối ưu hóa lợi nhuận
Nếu bạn đang tìm kiếm một giải pháp phần mềm kế toán quản trị hỗ trợ tính toán tự động, lập báo cáo nội bộ, phân tích đa chiều, hãy khám phá AccNet ERP – giải pháp kế toán quản trị linh hoạt, cập nhật chuẩn mực, tối ưu chi phí cho doanh nghiệp hiện đại.
ACCNET ERP – QUẢN LÝ TÀI CHÍNH CHẶT, KHÔNG THẤT THOÁT
- Giảm 20–30% chi phí vận hành nhờ kiểm soát ngân sách theo từng phòng ban
- Tăng 40% hiệu quả sử dụng dòng tiền nhờ theo dõi thu – chi theo thời gian thực
- Cắt giảm 50% thời gian tổng hợp và phân tích báo cáo tài chính
- Kiểm soát công nợ chặt – giảm tình trạng nợ quá hạn, thu tiền đúng hạn >95%
- Ra quyết định nhanh, chính xác nhờ số liệu tài chính được cập nhật tức thời
Doanh nghiệp triển khai AccNet ERP báo cáo tiết kiệm từ 500 triệu đến 1 tỷ đồng/năm do kiểm soát tốt ngân sách và dòng tiền
👉 Tài chính không minh bạch, doanh nghiệp sẽ mất kiểm soát - AccNet ERP giúp bạn thấy rõ, kiểm soát được, chủ động trước mọi rủi ro.
CONTACT INFORMATION:
- ACCOUNTING SOLUTIONS COMPREHENSIVE ACCNET
- 🏢 Head office: 23 Nguyen Thi huynh, Ward 8, Phu Nhuan District, ho chi minh CITY.CITY
- ☎️ Hotline: 0901 555 063
- 📧 Email: accnet@lacviet.com.vn
- 🌐 Website: https://accnet.vn/
Theme: