Áp dụng các cách tính toán hàng tồn kho đúng chuẩn không chỉ là một yêu cầu pháp lý mà còn là chìa khóa giúp doanh nghiệp đạt được sự minh bạch trong hoạt động kinh doanh. Với bài viết này, Accnet sẽ hướng dẫn chi tiết cách tính hàng tồn kho theo các phương pháp phổ biến, giúp doanh nghiệp dễ dàng lựa chọn giải pháp phù hợp nhất với mô hình hoạt động của mình.
1. Khái niệm cơ bản về cách tính hàng tồn kho
Cách tính hàng tồn kho là quy trình xác định giá trị và số lượng hàng tồn kho trong một khoảng thời gian nhất định. Cách tính ảnh hưởng đến chi phí hàng bán, lợi nhuận, toàn bộ chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp.
Ảnh hưởng của cách tính đến hoạt động doanh nghiệp
- Báo cáo tài chính: Giá trị hàng tồn kho ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận, thuế phải nộp.
- Quản lý chuỗi cung ứng: Đáp ứng kịp thời nhu cầu của khách hàng mà không bị tồn đọng hàng hóa quá mức.
- Định giá sản phẩm: Là cơ sở để tính giá bán, ảnh hưởng đến sức cạnh tranh trên thị trường.
2. Các cách tính hàng tồn kho phổ biến hiện nay
Để tính toán hàng tồn kho chính xác, doanh nghiệp cần lựa chọn phương pháp phù hợp với đặc thù kinh doanh, quy định kế toán. Dưới đây là các cách tính phổ biến:
2.1. Công thức tính hàng tồn kho theo phương pháp Bình quân gia quyền
Công thức Đơn giá bình quân: Đơn giá bình quân = (Tổng giá trị hàng tồn đầu kỳ + Giá trị hàng nhập trong kỳ) / (Tổng số lượng hàng tồn đầu kỳ + Số lượng hàng nhập trong kỳ)
Công thức Giá trị hàng tồn kho cuối kỳ: Giá trị hàng tồn kho cuối kỳ = Số lượng tồn kho cuối kỳ × Đơn giá bình quân
Ví dụ minh họa:
- Tồn đầu kỳ: 100 sản phẩm, giá 20,000 VNĐ/sản phẩm → Giá trị: 100 × 20,000 = 2,000,000 VNĐ.
- Nhập trong kỳ: 200 sản phẩm, giá 25,000 VNĐ/sản phẩm → Giá trị: 200 × 25,000 = 5,000,000 VNĐ.
- Cuối kỳ còn tồn: 150 sản phẩm.
Tính toán:
- Đơn giá bình quân = (2,000,000 + 5,000,000) / (100 + 200) = 23,333 VNĐ/sản phẩm.
- Giá trị tồn kho cuối kỳ = 150 × 23,333 = 3,500,000 VNĐ.
2.2. Cách tính hàng tồn kho theo phương pháp Nhập trước - Xuất trước (FIFO)
Công thức Giá trị xuất kho: Giá trị xuất kho = Lấy giá trị từ các lô hàng nhập trước cho đến khi đủ số lượng xuất.
Công thức Giá trị hàng tồn kho cuối kỳ: Giá trị hàng tồn kho cuối kỳ = Giá trị các lô hàng còn lại chưa xuất, từ các lô nhập sau cùng.
Ví dụ minh họa:
- Tồn đầu kỳ: 100 sản phẩm, giá 20,000 VNĐ/sản phẩm.
- Nhập trong kỳ: Lô 1: 150 sản phẩm, giá 22,000 VNĐ/sản phẩm; Lô 2: 200 sản phẩm, giá 25,000 VNĐ/sản phẩm.
- Xuất trong kỳ: 250 sản phẩm.
Cách tính hàng tồn kho:
- Xuất 100 sản phẩm từ lô đầu kỳ: 100×20,000=2,000,000 VNĐ.
- Xuất 150 sản phẩm từ lô 1: 150×22,000=3,300,000 VNĐ.
- Giá trị xuất kho = 2,000,000+3,300,000=5,300,000 VNĐ.
Giá trị tồn kho cuối kỳ:
- Còn 50 sản phẩm từ lô 1: 50×22,000=1,100,000 VNĐ.
- Còn 200 sản phẩm từ lô 2: 200×25,000=5,000,000 VNĐ.
- Tổng tồn kho = 1,100,000+5,000,000=6,100,000 VNĐ.
2.3. Công thức tính hàng tồn kho theo phương pháp Nhập sau - Xuất trước (LIFO)
Công thức Giá trị xuất kho: Giá trị xuất kho = Lấy giá trị từ các lô hàng nhập sau cùng cho đến khi đủ số lượng xuất.
Công thức Giá trị hàng tồn kho cuối kỳ: Giá trị hàng tồn kho cuối kỳ = Giá trị các lô hàng còn lại chưa xuất, từ các lô nhập đầu tiên.
Ví dụ minh họa:
- Tồn đầu kỳ: 100 sản phẩm, giá 20,000 VNĐ/sản phẩm.
- Nhập trong kỳ: Lô 1: 150 sản phẩm, giá 22,000 VNĐ/sản phẩm; Lô 2: 200 sản phẩm, giá 25,000 VNĐ/sản phẩm.
- Xuất trong kỳ: 250 sản phẩm.
Cách tính hàng tồn kho:
- Xuất 200 sản phẩm từ lô 2: 200×25,000=5,000,000 VNĐ.
- Xuất 50 sản phẩm từ lô 1: 50×22,000=1,100,000 VNĐ.
- Giá trị xuất kho = 5,000,000+1,100,000=6,100,000 VNĐ.
Giá trị tồn kho cuối kỳ:
- Còn 100 sản phẩm từ tồn đầu kỳ: 100×20,000=2,000,000 VNĐ.
- Còn 100 sản phẩm từ lô 1: 100×22,000=2,200,000 VNĐ.
- Tổng tồn kho = 2,000,000+2,200,000=4,200,000 VNĐ.
2.4. Cách tính hàng tồn kho theo phương pháp Đích danh
Công thức Giá trị xuất kho: Giá trị xuất kho = Tổng giá trị các mặt hàng cụ thể đã xuất.
Công thức Giá trị hàng tồn kho cuối kỳ: Giá trị hàng tồn kho cuối kỳ = Tổng giá trị các mặt hàng cụ thể còn lại.
Ví dụ minh họa:
- Tồn kho: 5 chiếc máy loại A, giá 100 triệu VNĐ/máy; 3 chiếc máy loại B, giá 200 triệu VNĐ/máy.
- Bán ra: 2 máy loại A và 1 máy loại B.
Cách tính hàng tồn kho:
Giá trị xuất kho = 2×100+1×200=400 triệu VNĐ.
Giá trị tồn kho:
- Máy loại A còn 3 chiếc: 3×100=3003 × 100 = 300 triệu VNĐ.
- Máy loại B còn 2 chiếc: 2×200=400 triệu VNĐ.
- Tổng tồn kho = 300+400=700300 + 400 = 700 triệu VNĐ.
2.5. Công thức Kiểm soát Hàng tồn kho
Cách tính hàng tồn kho cuối kỳ: Hàng tồn kho cuối kỳ = Hàng tồn đầu kỳ + Hàng nhập trong kỳ - Hàng xuất trong kỳ
Ví dụ minh họa:
- Hàng tồn đầu kỳ: 1,000 sản phẩm.
- Nhập trong kỳ: 500 sản phẩm.
- Xuất trong kỳ: 800 sản phẩm.
- Tính toán: Hàng tồn kho cuối kỳ = 1,000+500−800=700 sản phẩm.
2.6. Cách tính Tỷ lệ Vòng quay Hàng tồn kho
Công thức Vòng quay hàng tồn kho: Vòng quay hàng tồn kho = Giá vốn hàng bán / Hàng tồn kho bình quân
Cách tính Hàng tồn kho bình quân: Hàng tồn kho bình quân = (Hàng tồn đầu kỳ + Hàng tồn cuối kỳ) / 2
Công thức Số ngày tồn kho: Số ngày tồn kho = 365 / Vòng quay hàng tồn kho
Ví dụ minh họa:
- Giá vốn hàng bán: 1,000,000,000 VNĐ.
- Hàng tồn đầu kỳ: 200,000,000 VNĐ.
- Hàng tồn cuối kỳ: 300,000,000 VNĐ.
Tính toán:
- Hàng tồn kho bình quân = (200,000,000+300,000,000)/2=250,000,000 VNĐ.
- Vòng quay hàng tồn kho = 1,000,000,000/250,000,000=41,000,000,000=4 lần.
- Số ngày tồn kho = 365/4=91,25365=91,25 ngày.
3. Các yếu tố ảnh hưởng đến cách tính hàng tồn kho
- Chính sách kế toán và quy định pháp luật: Doanh nghiệp cần tuân thủ các quy định kế toán, pháp luật hiện hành, như Thông tư 200 hoặc Chuẩn mực Kế toán Việt Nam (VAS).
- Ảnh hưởng của yếu tố thời gian: Hàng tồn kho cuối kỳ, đầu kỳ đóng vai trò quan trọng trong việc xác định giá trị tồn kho, giá vốn hàng bán.
- Quy mô/đặc thù ngành nghề: Doanh nghiệp sản xuất thường áp dụng cách tính hàng tồn kho bình quân gia quyền. Doanh nghiệp thương mại ưu tiên phương pháp FIFO để quản lý hàng hóa nhanh chóng.
- Yếu tố công nghệ: Sử dụng phần mềm quản lý kho giúp doanh nghiệp tự động hóa việc tính toán, giảm sai sót. Tăng hiệu quả thông qua việc theo dõi tồn kho thời gian thực.
4. Giải pháp công nghệ hỗ trợ doanh nghiệp trong tính toán hàng tồn kho
Phần mềm quản lý kho của Lạc Việt là một trong những giải pháp tiên tiến nhất hiện nay, với các tính năng vượt trội:
- Quản lý tồn kho thời gian thực: Theo dõi số lượng, giá trị hàng hóa một cách chính xác.
- Tự động tính toán: Hỗ trợ tất cả các cách tính hàng tồn kho như FIFO, LIFO, bình quân gia quyền, đích danh.
- Báo cáo chi tiết: Cung cấp báo cáo phân tích đa chiều, giúp lãnh đạo dễ dàng ra quyết định.
- Tích hợp linh hoạt: Kết nối với phần mềm kế toán - quản trị doanh nghiệp khác, tạo nên hệ thống đồng bộ.
Hãy trải nghiệm phần mềm kế toán kho của Lạc Việt ngay hôm nay để tối ưu hóa quy trình quản lý kho, gia tăng hiệu quả kinh doanh!
Cách tính hàng tồn kho đóng vai trò quan trọng trong mọi hoạt động kinh doanh, việc áp dụng các cách tính toán phù hợp giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quản lý. Trong thời đại công nghệ, doanh nghiệp không nên bỏ qua các giải pháp phần mềm hiện đại để nâng cao hiệu suất. Hãy lựa chọn phần mềm Lạc Việt ngay hôm nay!
CONTACT INFORMATION:- THE COMPANY SHARES INFORMATION, LAC VIET
Headquarters: 23 Nguyen Thi huynh, Ward 8, Phu Nhuan District, ho chi minh CITY.CITY
Hotline: 0901 555 063 | (+84.28) 3842 3333
Email: info@lacviet.com.vn
Website: https://accnet.vn/
Theme: