4 Quy định dự phòng giảm giá hàng tồn kho quan trọng (mới)

Việc lập các khoản dự phòng là một trong những công việc tất yếu của doanh nghiệp nói chung, kế toán nói riêng. Vậy dự phòng giảm giá hàng tồn kho là gì? Những quy định, đối tượng nào sẽ cần lập dự phòng? Hãy cùng AccNet làm rõ vấn đề trên qua các nội dung bài viết sau

1. Dự phòng giảm giá hàng tồn kho là gì?

Dự phòng giảm giá hàng tồn kho được hiểu là một khoản dự phòng khi có sự suy giảm của giá trị thuần. Là giá trị thấp hơn so với giá trị mà đã ghi sổ của hàng tồn kho.

Việc lập dự phòng này chỉ được thực hiện khi doanh nghiệp có những bằng chứng chứng minh sự suy giảm của giá trị thuần có thể thực hiện được, giá trị thuần có thể thực hiện được của hàng tồn kho (A) được tính theo công thức:

A = Giá bán ước tính của hàng tồn kho trong kỳ - Chi phí ước tính để hoán thành việc sản xuất, bán hàng

Thời điểm thực hiện nghiệp vụ

2. Quy định trích lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho

Theo quy định tại điều 4 của thông tư 48/2019/TT-BTC thì một số quy định về trích lập dự phòng được nêu như sau:

2.1 Quy định về đối tượng cần thực hiện

Đối tượng cần lập sẽ gồm: nguyên vật liệu, công dụng cụ, hàng hóa, hàng gửi đi bán, hàng mua đang trên đường đi, hàng hóa kho bảo thuế, hàng thành phẩm mà giá gốc trong sổ kế toán cao hơn giá trị thuần có thể thực hiện ( gọi tắt là hàng tồn kho) đảm bảo điều kiện:

Có đầy đủ hóa đơn, chứng từ hợp pháp theo đúng quy định của bộ tài chính hay các bằng chứng khác chứng minh được giá vốn hàng tồn kho.
Hàng tồn kho thược quyền sở hữu của doang nghiệp ngay tại thời điểm lập BCTC năm.

2.2 Quy định mức trích lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho

Công thức để ra được mức trích lập được áp dụng theo:

Mức trích dự phòng giảm giá hàng tồn kho = Lượng hàng tồn kho thực tế tại thời điểm lập báo cáo x Giá gốc hàng tồn kho theo sổ kế toán - Giá trị thuần có thể thực hiện được của hàng tồn kho

Trong đó có:

Giá gốc hàng tồn được xác định theo quy định của Chuẩn mực kế toán số 02 hàng tồn kho được ban hành kèm theo Quyết định số 149/2001/QĐ-BTC, văn bản sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế kèm theo nếu có.
Giá trị thuần có thể thực hiện được của hàng tồn kho là giá bán ước tính của hàng tồn kho trong kỳ tại thời điểm lập BCTC năm trừ cho chi phí ước tính để hoàn thành sản phẩm, tiêu thụ chúng.

2.3 Quy định về thời điểm thực hiện nghiệp vụ

Ngay tại thời điểm lập BCTC năm. Dựa trên các cơ sở tài liệu mà doanh nghiệp thu thập chứng minh giá gốc của hàng tồn kho cao hơn giá trị thuần có thể thực hiện của hàng tồn kho.

Căn cứ theo các quy định tại các khoản 1, khoản 2 của điều 4 thông tư 48/2019/TT-BTC doanh nghiệp thực hiện trích lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho:

a) Nếu khoản dự phòng phải lập tương ứng bằng với số dư của khoản dự phòng khấu hao hàng tồn kho trong báo cáo năm trước được ghi vào sổ sách của công ty. Thì doanh nghiệp không được thực hiện việc ghi giảm hàng tồn kho.

b) Nếu khoản dự phòng phải lập lớn hơn với số dư của khoản dự phòng khấu hao hàng tồn kho trong báo cáo năm trước được ghi vào sổ sách của công ty. Thì doanh nghiệp được trích thêm phần chênh lệch vào giá vốn hàng bán trong kỳ đó.

c) Nếu khoản dự phòng phải lập thấp hơn với số dư của khoản dự phòng khấu hao hàng tồn kho trong báo cáo năm trước được ghi vào sổ sách của công ty. Thì doanh nghiệp được hoàn lại phần chênh lệch, ghi giảm giá vốn hàng bán trong kỳ.

d) Mức dự phòng khấu hao hàng tồn kho được tính cho từng mặt hàng tồn kho. Được giảm giá, tổng hợp thành bảng kê chi tiết. Đây là căn cứ để hạch toán ghi vào giá vốn hàng bán. (Giá vốn của tất cả các sản phẩm, hàng hóa đã bán trong kỳ).

2.4. Quy định về nguyên tắc thực hiện dự phòng giảm giá hàng tồn kho

Nguyên tắc để thực hiện dự phòng giảm giá hàng tồn kho:

a) Doanh nghiệp trích lập dự phòng khấu hao cho hàng tồn kho; phải có bằng chứng đáng tin cậy chứng minh về sự suy giảm giá trị thuần có thể thực hiện được với giá gốc của hàng tồn kho. Khoản dự phòng là số tiền dự kiến được tính trước vào chi phí sản xuất, giao dịch phần giá trị giảm xuống dưới giá trị được ghi lại của sổ kế toán hàng tồn kho. Để bù đắp cho những tổn thất thực tế do sản phẩm, vật tư, hàng hóa tồn kho được giảm.

b) Dự phòng khấu hao cho hàng tồn kho được thực hiện khi lập báo cáo tài chính. Lập dự phòng phải đúng quy định. Theo các chuẩn mực kế toán hàng tồn kho, các quy định của chế độ tài chính hiện hành.

c) Việc hình thành dự phòng khấu hao hàng tồn kho phải căn cứ vào nguyên vật liệu, hàng hóa. Dự phòng ghi sổ cho các dịch vụ đang diễn ra phải được tính theo giá riêng cho từng loại dịch vụ.

d) Giá trị thuần có thể thực hiện được của hàng tồn kho là giá bán ước tính của hàng hóa. Hàng tồn kho giai đoạn sản xuất kinh doanh thông thường trừ đi chi phí ước tính cho đến khi hoàn thành (-) Thành phẩm, chi phí ước tính cần thiết để bán chúng.

đ) Khi lập báo cáo tài chính năm với số lượng, nguyên giá, giá trị thuần có thể thực hiện được của vật liệu, hàng hóa, dịch vụ thuộc bất kỳ loại nào đang được triển khai trích lập:

Khi dự phòng ghi giảm hàng tồn kho cần phải lập vào cuối kỳ kế toán lớn hơn khoản dự phòng được ghi trên sổ sách thì khoản chênh lệch được ghi tăng dự phòng, tăng giá vốn hàng bán.
Nếu khoản dự phòng giảm giá hàng tồn kho phải được hình thành vào cuối kỳ kế toán này nhỏ hơn dự phòng giảm trừ hàng tồn kho được ghi trên sổ sách thì số chênh lệch các khoản chênh lệch nhỏ hơn được hoàn nhập, ghi giảm dự trữ, giảm chi phí sản xuất.

3. Hạch toán dự phòng giảm giá hàng tồn kho

Hạch toán dự phòng giảm giá hàng tồn kho trong các trường học sau đây:

a) Khi lập BCTC nếu số dự phòng kỳ này cao hơn số đã trích lập từ các kỳ trước thì kế toán phải trích lập bổ sinh phần chênh lệch, hạch toán:

Nợ TK 632 - Giá vốn hàng bán
Có TK 229 - Dự phòng tổn thất tài sản (2294)

b) Khi lập BCTC nếu số dự phòng kỳ này nhỏ hơn số đã trích lập từ các kỳ trước, thì kế toán phải trích lập bổ sinh phần chênh lệch, hạch toán:

Nợ TK 229 - Dự phòng tổn thất tài sản (2294)
Có TK 632 - Giá vốn hàng bán

c) Xử lý các khoản dự phòng đối với vật tư, hàng hóa hết hạn sử dụng, mất phẩm chất, hàng hóa hư hỏng, không còn sử dụng, kế toán thực hiện hạch toán:

Nợ TK 229 - Dự phòng tổn thất tài sản
Nợ TK 632 - Giá vốn hàng bán
Có các TK 152, 153, 155, 156.

d) Xử lý giảm giá hàng tồn kho trước khi chuyển đổi hình thức doanh nghiệp từ 100% vốn nhà nước sang thành công ty cổ phần. Các khoản dự phòng giảm sau khi bù đắp tổn thất, hạch toán tăng vốn nhà nước như sau:

Nợ TK 229 - Dự phòng tổn thất tài sản (2294)
Có TK 411 - Vốn đầu tư của chủ sở hữu.

Dự phòng giảm giá hàng tồn kho lập như thế nào?

4. Công cụ trích lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho nhanh chóng chính xác

Trên thực tế thì mức dự phòng hàng tồn kho được hỗ trợ từ chính sách nhà nước thường nhỏ hơn so với tổn thất thực tế của doanh nghiệp. Do đó, doanh nghiệp cần chủ động lập kế hoạch, có những công cụ giải pháp quản lý hàng tồn kho cho hiệu quả. Với xu thế chuyển đổi sổ như hiện nay việc sử dụng phần mềm AccNet Inventory sẽ là một giải pháp tổng thể cho doanh nghiệp. Với những tính năng, công nghệ hiện đại quản lý kho đã không còn là nỗi băn khoăn của doanh nghiệp.

PHẦN MỀM QUẢN LÝ KHO ACCNET ERP TÍCH HỢP “TRỢ LÝ TÀI CHÍNH AI”

Không chỉ là một phần mềm nhập – xuất thông thường, AccNet ERP chính là nền tảng quản lý kho thông minh, tích hợp thiết bị, kết nối dữ liệu, cảnh báo tức thời, giúp doanh nghiệp:

Phân loại hàng hóa linh hoạt: Tạo mới danh mục theo nhu cầu; phân nhóm theo thuộc tính; thống kê doanh số, lãi gộp theo nhóm; mỗi mã hàng kèm đầy đủ thông tin tồn kho, tài khoản, giá vốn, thuế, phương pháp xuất kho.
Quản trị kho đa dạng – kết nối thiết bị: Phần mềm quản lý kho AccNet ERP hỗ trợ QR code, barcode, thiết bị kiểm kê; quản lý tồn kho theo trạng thái (tài chính, vật lý, sẵn sàng bán); cho phép xuất kho theo hạn sử dụng, chuyển đổi đơn vị tính; hỗ trợ nhiều phương pháp tính giá xuất (BQGQ, FIFO, đích danh...).
Quản lý tồn kho chính xác, đa chiều: Theo dõi theo màu sắc, kích thước, cấu hình, vị trí kho, mã lô; cho phép khai báo song song đơn vị đo lường, kiểm đếm; đối chiếu tồn kho thực tế với sổ sách.
Tối ưu hiệu suất kho: Truy xuất nhanh hạn sử dụng, nguồn gốc hàng; tìm kiếm thông minh; quản lý định mức nguyên vật liệu; cập nhật tồn kho tự động theo đơn bán; cân đối hàng tồn toàn hệ thống, lưu lịch sử điều chuyển.

TÍCH HỢP TRỢ LÝ TÀI CHÍNH KẾ TOÁN AI - RA MẮT 2025

AccNet ERP mở ra một bước tiến mới trong quản lý kho khi tích hợp trợ lý tài chính AI, giúp doanh nghiệp vận hành chủ động và ra quyết định chính xác hơn.

Phân tích tồn kho 24/7 trên cả desktop & mobile: AI liên tục cập nhật số liệu thực tế, cảnh báo khi hàng sắp thiếu hoặc tồn đọng quá lâu.
Dự báo nhu cầu và rủi ro hàng hóa: Từ dữ liệu lịch sử, hệ thống đưa ra dự báo xu hướng nhập – xuất, giúp doanh nghiệp tối ưu kế hoạch mua hàng.
Tra cứu tức thì chỉ trong vài giây: Tìm nhanh sản phẩm, số lượng tồn kho, công nợ liên quan, giá trị hàng hóa,… chỉ qua một thao tác trò chuyện với AI.
Tự động hóa nghiệp vụ kho: Từ phiếu nhập, phiếu xuất đến kiểm tra tồn, hệ thống tự động hạch toán, đối chiếu và kết nối trực tiếp với báo cáo tài chính.

DOANH NGHIỆP ĐƯỢC GÌ KHI TRIỂN KHAI ACCNET ERP?

✅ Quản lý kho chủ động – Không còn “tồn kho ảo, thất thoát khó kiểm soát”

Tự động hóa đến 80% nghiệp vụ nhập – xuất – tồn, chuẩn hóa quy trình kho vận.
AI hỗ trợ dự báo nhu cầu hàng hóa, cảnh báo tồn kho cận date hoặc ứ đọng.
Đồng bộ dữ liệu kho theo thời gian thực, kết nối trực tiếp với tài chính – kế toán.
Vận hành đa nền tảng trên desktop & mobile, tra cứu số liệu kho tức thì.

✅ Hiệu quả rõ rệt khi ứng dụng quản lý kho tích hợp AI

Giảm đến 30% chi phí lưu kho nhờ tối ưu tồn và tự động hóa quy trình.
Rút ngắn 50% thời gian kiểm kê và xử lý hàng hóa cận date.
Tăng 82% độ chính xác dữ liệu, giảm sai sót và thất thoát hàng hóa.
Cải thiện hiệu suất dòng tiền nhờ kiểm soát chặt vốn lưu động bị “giam” trong kho.

ĐĂNG KÝ NHẬN DEMO NGAY

Vui lòng điền các thông tin vào form chúng tôi sẽ liên hệ lại với bạn trong 24h làm việc.

Đăng ký Demo

Bằng cách nhấn vào nút Đăng ký, bạn đã đồng ý với Chính sách bảo mật thông tin của AccNet.

If you are human, leave this field blank.

KHÁCH HÀNG TIÊU BIỂU ĐÃ VÀ ĐANG TRIỂN KHAI ACCNET ERP

✅ Demo miễn phí full tính năng

✅ Báo giá cá nhân hóa theo quy mô doanh nghiệp

✅ Tư vấn 1:1 cùng chuyên gia có nhiều kinh nghiệm

Hy vọng những thông tin về dự phòng giảm giá hàng tồn kho do AccNet cung cấp giúp các kế toán viên, doanh nghiệp hiểu đúng, thực hiện chính xác theo quy định. Xem thêm nhiều thông tin hữu ích khác về kế toán tại website của chúng tôi.

THÔNG TIN LIÊN HỆ: