Trong doanh nghiệp, bảng cân đối kế toán không chỉ là một bản báo cáo khô khan, mà là “bức ảnh tài chính” chụp lại toàn bộ tài sản, nguồn vốn tại một thời điểm cụ thể (cuối kỳ kế toán). Đây là một trong 4 báo cáo tài chính bắt buộc, có vai trò quan trọng trong:
- Đánh giá khả năng thanh toán, tình hình sức khỏe tài chính của doanh nghiệp.
- Làm cơ sở cho việc xác định chỉ tiêu tài chính: hệ số thanh toán, đòn bẩy tài chính, ROA, ROE,…
- Ra quyết định quản trị, đầu tư, huy động vốn hay phân tích hiệu quả kinh doanh.
- Tuân thủ quy định pháp luật về kế toán – tài chính theo Thông tư 200 hoặc 133.
Bài viết này, AccNet sẽ hướng dẫn bạn từng bước cách lập bảng cân đối kế toán một cách chính xác, dễ hiểu, có thể áp dụng ngay, dù bạn là kế toán viên mới, sinh viên, hay chủ doanh nghiệp nhỏ.
1. Bảng cân đối kế toán là gì? Gồm những phần nào?
Bảng cân đối kế toán (Balance Sheet) là báo cáo tổng hợp phản ánh tình hình tài sản (Asset), nguồn vốn (Liabilities & Equity) của doanh nghiệp tại một thời điểm nhất định (thường là ngày cuối tháng, quý hoặc năm tài chính).
Bảng cân đối kế toán được chia làm hai phần đối xứng:
| Bên trái: Tài sản | Bên phải: Nguồn vốn |
| Tài sản ngắn hạn Tài sản dài hạn | Nợ phải trả Vốn chủ sở hữu |
| Mối quan hệ bắt buộc: Tổng tài sản = Tổng nguồn vốn | |
Mẫu bảng cân đối kế toán:
- Doanh nghiệp lớn áp dụng theo Thông tư 200/2014/TT-BTC: Mẫu B01-DN
- Doanh nghiệp vừa và nhỏ áp dụng Thông tư 133/2016/TT-BTC: Mẫu F01-DNN
2. Chuẩn bị gì trước khi lập bảng cân đối kế toán?
Muốn lập bảng chính xác, bạn cần:
B1: Thu thập đầy đủ các số liệu tài chính
- Bảng cân đối số phát sinh cuối kỳ
- Sổ cái các tài khoản từ 111 đến 421
- Bảng chi tiết công nợ, bảng khấu hao TSCĐ, hàng tồn kho
B2: Đối chiếu và kiểm tra:
- Đảm bảo tổng phát sinh nợ = tổng phát sinh có
- Kiểm tra số dư đầu kỳ – cuối kỳ
- Xử lý chênh lệch, kiểm tra sai lệch giữa báo cáo, sổ cái
B3: Phân loại tài khoản theo bảng cân đối
- Tài sản nào là ngắn hạn, dài hạn?
- Nợ nào là ngắn hạn, dài hạn?
- Xác định khoản mục vào chỉ tiêu nào theo mẫu biểu
3. Hướng dẫn cách lập bảng cân đối kế toán theo từng bước
Bước 1: Xác định & phân loại tài sản
Tài sản ngắn hạn:
- Tiền/tương đương tiền (TK 111, 112, 128): tiền mặt, tiền gửi, tiền đang chuyển
- Đầu tư tài chính ngắn hạn (121, 128)
- Phải thu ngắn hạn (131, 138, 133 nếu còn hoàn)
- Hàng tồn kho (152, 153, 154, 155)
- Chi phí trả trước ngắn hạn (242 < 1 năm)
- Tài sản ngắn hạn khác (khoản ký quỹ, đặt cọc, thuế TNDN hoãn lại)
Tài sản dài hạn:
- Phải thu dài hạn (136, 138 dài hạn)
- Tài sản cố định (211, 213 trừ đi hao mòn 214)
- Bất động sản đầu tư (217)
- Đầu tư tài chính dài hạn (221, 222, 228)
- Tài sản dở dang dài hạn (241)
- Chi phí trả trước dài hạn (> 1 năm)
- Tài sản dài hạn khác
Bước 2: Xác định & phân loại nguồn vốn
Nợ phải trả:
- Nợ ngắn hạn: Vay ngắn hạn (311), phải trả người bán (331), thuế TNDN (3334), người lao động (334),…
- Nợ dài hạn: Vay dài hạn (341), trái phiếu phát hành (343), nợ thuê tài chính, khoản phải trả dài hạn
Vốn chủ sở hữu:
- Vốn góp chủ sở hữu (411)
- Thặng dư vốn cổ phần (412)
- Quỹ đầu tư phát triển, quỹ khác (418)
- Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối (421)
- Nguồn vốn khác: chênh lệch đánh giá lại TSCĐ, cổ phiếu quỹ
Bước 3: Ghi vào mẫu bảng cân đối kế toán
- Lấy số liệu từ các tài khoản kế toán, điền theo chỉ tiêu tương ứng
- Có thể chia thành 2 cột: Số đầu năm, Số cuối kỳ
- Các chỉ tiêu phải khớp với báo cáo tài chính khác (báo cáo kết quả kinh doanh, lưu chuyển tiền tệ)
Bước 4: Đối chiếu & kiểm tra sau khi đã áp dụng cách lập bảng cân đối kế toán
- Tổng tài sản = Tổng nguồn vốn
- Nếu lệch → kiểm tra lại số dư tài khoản, xử lý lỗi phân loại sai, sót bút toán
Mẹo - lưu ý khi thực hiện cách lập bảng cân đối kế toán:
- Không cộng dồn sai: nhớ loại trừ hao mòn TSCĐ khỏi nguyên giá
- Không nhầm giữa chi phí trả trước, tài sản dài hạn
- Không bỏ sót khoản mục nợ ngắn hạn như phải trả người lao động
- Kiểm tra thời hạn khoản phải thu – phải trả để phân loại đúng ngắn/dài hạn
- Với doanh nghiệp nhỏ: áp dụng mẫu Thông tư 133 đơn giản hơn, ít chỉ tiêu hơn
4. Tải miễn phí mẫu bảng cân đối kế toán Excel
Mẫu Excel chuẩn theo Thông tư 200:
- Tự động tính tổng tài sản – nguồn vốn
- Gợi ý tài khoản tương ứng từng chỉ tiêu
- Dễ chỉnh sửa theo ngành nghề
TẢI MẪU BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN EXCEL CHUẨN THEO THÔNG TƯ 200 MIỄN PHÍ
5. Câu hỏi thường gặp khi thực hiện cách lập bảng cân đối kế toán
Câu hỏi: Có thể lập bằng Excel không?
- Trả lời: Hoàn toàn được. Nhưng cần kiểm tra số liệu cẩn thận, hiểu bản chất từng chỉ tiêu.
Câu hỏi: Lập bảng cân đối có cần ký tên không?
- Trả lời: Có. Là báo cáo tài chính nên cần ký của người lập, kế toán trưởng, giám đốc.
Câu hỏi: Có thể lập bảng theo quý/tháng?
- Trả lời: Có thể, tùy nhu cầu quản trị nội bộ, nhưng nộp cơ quan thuế thì thường là năm.
6. Gợi ý phần mềm hỗ trợ lập bảng cân đối kế toán hiệu quả
Việc lập thủ công bằng Excel tuy phổ biến nhưng tiềm ẩn rủi ro sai sót. Phần mềm kế toán hiện đại như AccNet Cloud sẽ giúp bạn:
- Tự động lập bảng cân đối từ dữ liệu tổng hợp trên hệ thống
- Đồng bộ dữ liệu kế toán – tài sản – công nợ
- Xuất báo cáo chuẩn Thông tư 200/133, dễ dàng in, gửi qua email
- Giao diện tiếng Việt dễ sử dụng, phù hợp doanh nghiệp Việt
ĐĂNG KÝ TƯ VẤN MIỄN PHÍ NGAY TẠI ĐÂY
Cách lập bảng cân đối kế toán tưởng phức tạp, nhưng thực ra rất rõ ràng nếu bạn nắm chắc bản chất, có công cụ hỗ trợ. Đây là kỹ năng cần thiết để quản trị dòng tiền, tài sản hiệu quả, tối ưu hóa cơ cấu vốn, đòn bẩy tài chính, hỗ trợ báo cáo, kiểm toán, gọi vốn nhanh chóng. Đừng để việc lập báo cáo tài chính trở thành áp lực. Hãy bắt đầu từ bảng cân đối – để phần mềm thông minh giúp bạn tối ưu hóa công việc kế toán.
THÔNG TIN LIÊN HỆ:- GIẢI PHÁP KẾ TOÁN TOÀN DIỆN ACCNET
Trụ sở chính: 23 Nguyễn Thị huỳnh, Phường 8, Quận Phú Nhuận, TP.HCM
Hotline: 0901 555 063
Email: accnet@lacviet.com.vn
Website: https://accnet.vn/
Chủ đề: