Trong các loại hình doanh nghiệp, doanh nghiệp sản xuất là mô hình phức tạp nhất về mặt kế toán. Việc ghi nhận chi phí, theo dõi quy trình sản xuất, tính giá thành sản phẩm, kiểm soát hàng tồn kho đòi hỏi một hệ thống kế toán bài bản. Đây chính là vai trò của kế toán sản xuất – một bộ phận không thể thiếu trong mỗi nhà máy, xưởng sản xuất. Bài viết này từ AccNet sẽ giúp bạn hiểu rõ:
- Khái niệm
- Quy trình, các tài khoản kế toán cần nắm
- Phương pháp tính giá thành
- Phần mềm kế toán hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất
- Những lưu ý khi triển khai
1. Kế toán sản xuất là gì?
Kế toán sản xuất là bộ phận kế toán chuyên trách ghi chép, phản ánh, kiểm soát, báo cáo các hoạt động liên quan đến quá trình sản xuất trong doanh nghiệp: từ nhập nguyên vật liệu, sản xuất dở dang đến khi hoàn thành thành phẩm, tiêu thụ. Mục tiêu chính là:
- Tập hợp, phân bổ chi phí sản xuất hợp lý
- Xác định chính xác giá thành sản phẩm
- Cung cấp thông tin cho kế toán tài chính, quản trị
- Hỗ trợ lãnh đạo ra quyết định về định mức, năng suất, chi phí
2. Quy trình kế toán sản xuất trong doanh nghiệp
Quy trình kế toán sản xuất thường được thực hiện theo các bước sau:
Bước 1: Tập hợp chi phí sản xuất
Chi phí được tập hợp theo 3 yếu tố cơ bản:
- Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp (TK 621)
- Chi phí nhân công trực tiếp (TK 622)
- Chi phí sản xuất chung (TK 627)
Bước 2: Ghi nhận chi phí vào TK 154
Toàn bộ chi phí sản xuất được kết chuyển vào TK 154 - Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang.
Bước 3: Tính giá thành sản phẩm hoàn thành
Sau khi quá trình sản xuất kết thúc, kế toán tiến hành tính giá thành sản phẩm hoàn chỉnh dựa trên tổng chi phí đã tập hợp.
Bước 4: Kết chuyển sang TK 155 (Thành phẩm)
Sản phẩm hoàn thành sẽ được ghi nhận vào TK 155 - Thành phẩm, chuẩn bị cho bước tiêu thụ.
3. Các tài khoản kế toán cần nắm trong sản xuất
| Tài khoản | Nội dung sử dụng |
| TK 152 | Nguyên vật liệu |
| TK 621 | Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp |
| TK 622 | Chi phí nhân công trực tiếp |
| TK 627 | Chi phí sản xuất chung |
| TK 154 | Chi phí sản xuất dở dang |
| TK 155 | Thành phẩm |
| TK 632 | Giá vốn hàng bán |
Việc hạch toán chính xác các tài khoản trên trong kế toán sản xuất là nền tảng cho tính giá thành, báo cáo tài chính chuẩn xác.
4. Các phương pháp tính giá thành sản phẩm trong kế toán sản xuất
Tùy theo đặc thù sản xuất, doanh nghiệp có thể áp dụng các phương pháp sau trong kế toán sản xuất:
Phương pháp giản đơn (trực tiếp)
- Dễ áp dụng với sản xuất đơn giản, quy trình khép kín
- Giá thành = Tổng chi phí / Số lượng sản phẩm hoàn thành
Phương pháp hệ số
- Áp dụng khi doanh nghiệp sản xuất nhiều sản phẩm từ một quy trình
- Dựa trên hệ số quy đổi tương đương của từng sản phẩm
Phương pháp tỷ lệ
- Sử dụng khi có sản phẩm chính, sản phẩm phụ
- Giá thành phân bổ dựa trên tỷ lệ giữa sản phẩm chính, phụ
Phương pháp phân bước
- Dành cho sản xuất nhiều giai đoạn
- Tính giá thành qua từng công đoạn
Phương pháp định mức
- Áp dụng theo chi phí định mức đã được tính toán trước
- So sánh giữa chi phí thực tế, định mức để phân tích chênh lệch
5. Phần mềm kế toán sản xuất – Giải pháp tối ưu cho doanh nghiệp
Với tính chất phức tạp, kế toán sản xuất không thể hiệu quả nếu chỉ thực hiện thủ công bằng Excel. Do đó, phần mềm kế toán sản xuất trở thành công cụ quan trọng để:
- Tự động hạch toán nghiệp vụ sản xuất
- Theo dõi chi tiết nguyên vật liệu, bán thành phẩm, thành phẩm
- Tính giá thành theo từng lệnh sản xuất
- Phân tích lãi lỗ theo từng sản phẩm
Một số phần mềm nổi bật tại Việt Nam - AccNet Cloud. Nếu bạn đang vận hành doanh nghiệp sản xuất, gặp khó khăn trong kiểm soát giá thành, thất thoát nguyên vật liệu, hãy cân nhắc sử dụng phần mềm như AccNet – Giải pháp kế toán sản xuất toàn diện được nhiều doanh nghiệp tin dùng.
6. Những lưu ý khi triển khai kế toán sản xuất
- Xây dựng định mức rõ ràng: nguyên vật liệu, nhân công, thời gian sản xuất
- Thống nhất quy trình từ kho ➝ sản xuất ➝ kế toán
- Theo dõi sản phẩm dở dang chi tiết theo kỳ
- Lập báo cáo giá thành định kỳ, phân tích chênh lệch
- Sử dụng phần mềm để chuẩn hóa quy trình, tránh sai sót, tiết kiệm thời gian
Kế toán sản xuất là lĩnh vực đòi hỏi sự chính xác, kỹ lưỡng, khả năng phân tích cao. Trong bối cảnh sản xuất ngày càng hiện đại, đa dạng, việc áp dụng quy trình kế toán chuẩn hóa kết hợp cùng phần mềm kế toán chuyên biệt chính là chìa khóa giúp doanh nghiệp kiểm soát chi phí, tối ưu giá thành, nâng cao lợi nhuận.
Bạn đang vận hành doanh nghiệp sản xuất? Hãy để phần mềm kế toán AccNet đồng hành cùng bạn trong quá trình quản lý tài chính – sản xuất – tồn kho.
THÔNG TIN LIÊN HỆ:- GIẢI PHÁP KẾ TOÁN TOÀN DIỆN ACCNET
- 🏢 Trụ sở chính: 23 Nguyễn Thị huỳnh, Phường 8, Quận Phú Nhuận, TP.HCM
- ☎️ Hotline: 0901 555 063
- 📧 Email: accnet@lacviet.com.vn
- 🌐 Website: https://accnet.vn/
Chủ đề: