Năm 2023 đánh dấu sự xuất hiện của những thay đổi quan trọng trong lĩnh vực kế toán, và việc hiểu rõ và tuân thủ những nguyên tắc cơ bản là chìa khóa để giữ cho hệ thống kế toán hoạt động mạnh mẽ và hiệu quả. Hãy cùng Accnet tìm hiểu các nguyên tắc cơ bản của kế toán để bạn có thể áp dụng chính xác và xây dựng cho mình nền tảng vững chắc để phát triển doanh nghiệp.
Tìm hiểu các phần mềm của Lạc Việt:
|
1. Nguyên tắc cơ bản của kế toán là gì?
Các nguyên tắc cơ bản của kế toán là những quy định và chuẩn mực chung được sử dụng để đảm bảo tính trung thực, đầy đủ và nhất quán của thông tin kế toán. Từ đó giúp cho các nhà đầu tư, doanh nghiệp và các bên liên quan khác có thể dễ dàng hiểu, sử dụng thông tin kế toán để đưa ra các quyết định kinh doanh phù hợp.
- Tại Việt Nam: Các nguyên tắc này được quy định trong Chuẩn mực Kế toán Việt Nam (VAS).
- Trên thế giới: Các doanh nghiệp quốc tế tuân theo Chuẩn mực Báo cáo Tài chính Quốc tế (IFRS).
2. Các nguyên tắc cơ bản của kế toán chuẩn nhất 2024
Hiện nay, có 7 nguyên tắc trong kế toán cơ bản được thừa nhận mà một kế toán chuyên nghiệp cần nắm vững. Cụ thể gồm có:
- Nguyên tắc Cơ sở dồn tích.
- Nguyên tắc Hoạt động Liên tục.
- Nguyên tắc về Giá gốc.
- Nguyên tắc Phù hợp.
- Nguyên tắc Nhất quán.
- Nguyên tắc về tính Thận trọng.
- Nguyên tắc về tính Trọng yếu.
2.1. Nguyên tắc Cơ sở dồn tích (Accrual basis)
- Nguyên tắc cơ sở dồn tích là các quy định về việc ghi chép mọi nghiệp vụ tài chính của doanh nghiệp liên quan đến tài sản, nợ phải trả, doanh thu, chi phí, và nguồn vốn sở hữu.
- Điểm đặc biệt của nguyên tắc cơ bản của kế toán này là việc ghi chép thông tin ngay lúc giao dịch phát sinh, thay vì chờ đến thời điểm thực tế thu chi. Qua việc lập báo cáo trên cơ sở dồn tích, người đọc có cơ hội hiểu rõ hơn về tình hình tài chính của doanh nghiệp từ quá khứ, hiện tại đến tương lai. Nhờ đó, giúp nâng cao độ chính xác và tính minh bạch trong quản lý kế toán của doanh nghiệp.
2.2. Nguyên tắc cơ bản của kế toán về Hoạt động Liên tục (Going concern)
- Mọi báo cáo tài chính cần được xây dựng trên cơ sở giả định rằng doanh nghiệp sẽ tiếp tục hoạt động kinh doanh sản xuất trong tương lai gần. Trong trường hợp hiện thực không khớp với giả định, báo cáo phải được lập dựa trên một cơ sở khác và đi kèm với lời diễn giải hợp lý về cơ sở đó.
- Kế toán cần tuân thủ nguyên tắc hoạt động mà không lập quá tài khoản dự phòng. Các khoản dự phòng không được đánh giá cao hơn giá trị tài sản, và thu nhập không được đánh giá thấp hơn giá trị các khoản phải trả như chi phí.
- Chỉ có thể ghi nhận doanh thu và thu nhập khi có bằng chứng xác thực về khả năng tạo ra lợi ích kinh tế. Tương tự, chi phí chỉ được ghi nhận khi có khả năng chứng minh khả năng phát sinh chi phí. Đảm bảo rằng quá trình ghi chép kế toán phản ánh chính xác và đầy đủ hiện trạng kinh doanh của doanh nghiệp theo thời gian.
2.3. Nguyên tắc cơ bản của kế toán về Giá gốc (Historical cost)
- Tài sản của công ty phải được ghi nhận với giá gốc, trong đó giá gốc là số tiền mà công ty phải trả để sở hữu tài sản đó. Giá gốc được xác định dựa trên số tiền đã thanh toán, cần phải thanh toán, hoặc có thể tính theo giá trị hợp lý của tài sản đó tại thời điểm ghi nhận.
- Quy trình tính giá gốc phải tuân thủ các nguyên tắc chặt chẽ, đảm bảo tính chính xác và minh bạch. Kế toán không được tự ý điều chỉnh giá gốc của tài sản trừ khi có quy định khác trong các luật kế toán. Từ đó giúp bảo đảm sự đồng nhất và minh bạch trong quá trình ghi nhận giá trị tài sản của công ty.
2.4. Nguyên tắc Phù hợp của kế toán (Matching)
- Sự tương thích phù hợp giữa doanh thu và chi phí là yếu tố quan trọng trong 7 nguyên tắc cơ bản của kế toán khi làm việc. Khi ghi nhận doanh thu, người kế toán cần đồng thời xác định và ghi chép đầy đủ các khoản chi phí tương ứng liên quan.
- Chi phí liên quan đến doanh thu bao gồm các khoản chi phí phát sinh trong kỳ tương ứng với doanh thu. Dựa vào đây, công ty có thể thực hiện phân tích chính xác về lợi nhuận và còn là cơ sở quan trọng để tính toán thuế thu nhập doanh nghiệp, mà công ty phải nộp cho nhà nước.
2.5. Nguyên tắc Nhất quán của kế toán (Consistency)
- Sự nhất quán là điều cần thiết trong các nguyên tắc cơ bản của kế toán, đặc biệt là giữa chính sách và phương pháp kế toán mà doanh nghiệp đang áp dụng. Việc này đòi hỏi sự nhất quán và bảo đảm tính minh bạch của thông tin kế toán.
- Khi có bất kỳ sự thay đổi nào, doanh nghiệp cần bổ sung trong báo cáo, giải trình rõ ràng về lý do của sự thay đổi và những yếu tố tác động đến sự thay đổi đó. Từ đó tạo ra một hình ảnh đầy đủ và minh bạch về quá trình kế toán của doanh nghiệp. Đồng thời đáp ứng đầy đủ các yêu cầu pháp lý để bảo đảm sự tin cậy của thông tin tài chính.
2.6. Nguyên tắc cơ bản của kế toán về tính Thận trọng (Prudence)
- Nguyên tắc thận trọng yêu cầu kế toán viên phải thể hiện sự cẩn trọng và sự cân nhắc đặc biệt khi đưa ra các đánh giá và ước tính kế toán, đặc biệt là trong những tình huống không chắc chắn.
- Thận trọng không có nghĩa là tạo ra những khoản dự phòng quá lớn, đánh giá quá cao giá trị tài sản và thu nhập, hoặc đánh giá thấp hơn những khoản phải trả và chi phí. Kế toán viên cần giữ cho các ước tính của mình cân nhắc và hợp lý, phản ánh đúng tình hình kinh tế của doanh nghiệp.
- Doanh thu và thu nhập chỉ nên được ghi nhận khi có bằng chứng rõ ràng và xác thực về khả năng tạo ra lợi ích kinh tế. Tương tự, để ghi nhận chi phí, cần có bằng chứng về khả năng phát sinh.
2.7. Nguyên tắc cơ bản của kế toán về tính Trọng yếu (Materiality)
- Nguyên tắc trọng yếu là một nguyên tắc thể hiện thông tin phụ thuộc vào độ lớn và tính chất của dữ liệu hoặc sai sót trong một số tình huống cụ thể. Khi thông tin bị thiếu sót hoặc không chính xác, có thể gây ra sự chênh lệch trong báo cáo tài chính.
- Tính trọng yếu của thông tin cần được xem xét từ hai khía cạnh: định tính và định lượng. Nguyên tắc này nhấn mạnh sự quan trọng của việc đánh giá và xác minh thông tin để đảm bảo rằng dữ liệu đưa ra là đáng tin cậy và phản ánh đúng tình hình tài chính của doanh nghiệp.
2.8. Những nguyên tắc kế toán bổ sung khác
Ngoài các nguyên tắc cơ bản của kế toán trên, hiện nay còn có thêm 5 nguyên tắc kế toán bổ sung được cập nhật trong các chuẩn mực kế toán quốc tế. Các nguyên tắc này gồm có:
- Nguyên tắc Khách quan: Mọi báo cáo tài chính cần dựa trên chứng cứ khách quan và đáng tin cậy. Áp dụng nguyên tắc này giúp bảo đảm tính độc lập và khách quan của bộ phận kế toán.
- Nguyên tắc Công khai: Báo cáo tài chính cần rõ ràng, dễ hiểu và chứa đựng đầy đủ thông tin liên quan đến hoạt động kinh doanh. Báo cáo tài chính phải được công khai rõ ràng và chi tiết.
- Nguyên tắc Thực thể kinh doanh: Bất kỳ đơn vị kinh tế nào tham gia hoạt động kinh doanh cần lập báo cáo và ghi chép.
- Nguyên tắc Thước đo tiền tệ: Tiền được sử dụng như một đơn vị đồng nhất trong kế toán, phản ánh những gì có thể đo lường bằng tiền.
- Nguyên tắc Kỳ kế toán: Là những đơn vị thời gian cố định trong đó báo cáo tài chính được lập. Để so sánh, các kỳ kế toán thường có thời gian tương đối đồng đều (tháng, quý, năm).
3. Tầm quan trọng của nguyên tắc cơ bản trong kế toán doanh nghiệp
- Các nguyên tắc cơ bản của kế toán đảm bảo rằng thông tin tài chính được trình bày một cách trung thực, không sai lệch. Ví dụ: Nguyên tắc cơ sở dồn tích giúp ghi nhận doanh thu - chi phí ngay khi phát sinh, phản ánh chính xác tình hình kinh doanh.
- Khi báo cáo tài chính tuân thủ các nguyên tắc chuẩn mực, ban lãnh đạo dễ dàng đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu chính xác. Thống kê thực tế: Theo nghiên cứu của Deloitte, 87% doanh nghiệp áp dụng nguyên tắc kế toán chuẩn đã cải thiện hiệu quả quản lý tài chính trong 2 năm đầu triển khai.
- Việc tuân thủ các nguyên tắc kế toán là yêu cầu bắt buộc để tránh các rủi ro pháp lý. Doanh nghiệp có báo cáo tài chính minh bạch thường được các nhà đầu tư/đối tác đánh giá cao.
- Các nguyên tắc như "nhất quán" giúp doanh nghiệp có thể so sánh hiệu quả hoạt động qua các kỳ, đưa ra chiến lược điều chỉnh phù hợp.
4. Xu hướng quốc tế về nguyên tắc kế toán
5.1. Sự chuyển đổi từ VAS sang IFRS
Tổng quan: Việt Nam đang dần chuyển đổi từ Chuẩn mực Kế toán Việt Nam (VAS) sang Chuẩn mực Báo cáo Tài chính Quốc tế (IFRS).
- IFRS yêu cầu ghi nhận, trình bày thông tin tài chính minh bạch hơn, phù hợp với tiêu chuẩn toàn cầu.
- Các doanh nghiệp cần đầu tư vào việc nâng cấp hệ thống kế toán, đào tạo nhân viên.
Ví dụ thực tế: Một nghiên cứu của PwC cho thấy 75% doanh nghiệp vừa và lớn tại Việt Nam đang chuẩn bị cho quá trình chuyển đổi này.
5.2. Tích hợp công nghệ trong kế toán
- Xu hướng công nghệ: Sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để phân tích dữ liệu tài chính; Áp dụng blockchain để tăng cường bảo mật thông tin kế toán.
- Lợi ích: Giảm sai sót trong hạch toán. Tăng cường tốc độ xử lý, báo cáo tài chính.
- Thống kê: Theo Deloitte, 58% doanh nghiệp toàn cầu đã tích hợp công nghệ AI vào hệ thống kế toán.
5.3. Tăng cường chú trọng vào quản lý bền vững
- Khái niệm: Các doanh nghiệp hiện nay không chỉ tập trung vào lợi nhuận mà còn ghi nhận các tác động về xã hội - môi trường trong báo cáo tài chính.
- Ví dụ: Nguyên tắc ESG (Environmental, Social, Governance) đang trở thành tiêu chuẩn trong báo cáo tài chính của nhiều tập đoàn lớn.
5. Ứng dụng các nguyên tắc cơ bản của kế toán dễ dàng với Accnet ERP
Accnet ERP là một phần mềm trực tuyến giúp doanh nghiệp dễ dàng ứng dụng 7 nguyên tắc cơ bản của kế toán. Phần mềm này cung cấp đầy đủ các tính năng cần thiết để doanh nghiệp ghi nhận các giao dịch kinh tế, lập báo cáo tài chính và tuân thủ các quy định kế toán.
PHẦN MỀM QUẢN TRỊ TÀI CHÍNH KẾ TOÁN ACCNET ERP
Accnet ERP – phần mềm kế toán hàng đầu với hơn 30 năm có mặt trên thị trường – mang đến giải pháp toàn diện, hỗ trợ doanh nghiệp quản lý tài chính dễ dàng, chính xác và an toàn. Lợi ích nổi bật của Accnet ERP:
- Ghi nhận chi phí, doanh thu nhanh chóng, chính xác từng con số.
- Dễ dàng phát hành, lưu trữ, tuân thủ đầy đủ quy định pháp luật.
- Cung cấp báo cáo thời gian thực, trực quan, hỗ trợ quyết định kịp thời.
- Kiểm soát chi tiêu hiệu quả, cảnh báo vượt ngân sách.
- Phù hợp cho doanh nghiệp nhỏ, vừa và lớn với nhu cầu khác biệt.
Accnet ERP – trợ thủ đắc lực giúp doanh nghiệp tối ưu hiệu suất, gia tăng lợi thế cạnh tranh trên thị trường. Hãy trải nghiệm ngay hôm nay!
Với Accnet ERP, doanh nghiệp có thể dễ dàng:
- Thiết lập và áp dụng phương pháp kế toán nhất quán trong suốt thời gian sử dụng phần mềm.
- Xác định các giao dịch và sự kiện kinh tế có ý nghĩa đáng kể đối với tình hình tài chính của doanh nghiệp.
- Ghi nhận doanh thu khi quyền sở hữu hàng hóa/dịch vụ đã được chuyển giao cho khách hàng.
- Ghi nhận chi phí khi chi phí phát sinh liên quan đến việc tạo ra doanh thu.
Ngoài ra, Accnet ERP còn cung cấp nhiều tính năng khác giúp doanh nghiệp quản lý kế toán hiệu quả, bao gồm:
- Quản lý tài khoản.
- Quản lý sổ sách kế toán.
- Lập báo cáo tài chính.
- Tuân thủ quy định kế toán hiện hành.
Với những tính năng ưu việt của mình, Accnet ERP là một giải pháp kế toán hiệu quả giúp doanh nghiệp dễ dàng ứng dụng các nguyên tắc kế toán cơ bản.
| Khám phá thêm các bài viết liên quan đến chủ đề này: |
Việc tuân thủ 7 nguyên tắc cơ bản của kế toán là bước quan trọng để xây dựng nền tảng bền vững cho doanh nghiệp. Sự minh bạch, khách quan và công khai trong quản lý tài chính chính là chìa khóa cho sự phát triển lâu dài. Hy vọng những thông trên của Lạc Việt đã giúp bạn hiểu rõ hơn về ngành kế toán và hẹn gặp lại bạn trong các bài viết bổ ích khác!
THÔNG TIN LIÊN HỆ:
- CÔNG TY CỔ PHẦN TIN HỌC LẠC VIỆT
- 🏢 Trụ sở chính: 23 Nguyễn Thị huỳnh, Phường 8, Quận Phú Nhuận, TP.HCM
- ☎️ Hotline: 0901 555 063 | (+84.28) 3842 3333
- 📧 Email: info@lacviet.com.vn
- 🌐 Website: https://accnet.vn/
Chủ đề: