Số lượng hàng hóa tồn kho trung bình là một chỉ số quan trọng giúp doanh nghiệp quản lý hiệu quả lượng hàng hóa. Việc tính toán chỉ số này giúp doanh nghiệp xác định lượng hàng trung bình trong suốt kỳ kế toán, đảm bảo đủ hàng hóa để đáp ứng nhu cầu khách hàng. Vậy cụ thể hàng tồn kho bình quân là gì và công thức tính như thế nào? Theo dõi bài viết sau của Lạc Việt để được cung cấp thông tin chi tiết. 

1. Hàng tồn kho bình quân là gì?

Hàng tồn kho bình quân là một chỉ số quan trọng trong việc quản lý kho của doanh nghiệp, đặc biệt trong ngành công nghiệp sản xuất, bán lẻ và logistics. Chỉ số này thể hiện mức hàng hóa trung bình có trong kho của doanh nghiệp trong một khoảng thời gian nhất định.

Hàng tồn kho bình quân là gì
Số lượng hàng hóa tồn kho trung bình là một chỉ số quan trọng trong việc quản lý kho

Hàng lưu kho trung bình được tính toán dựa trên số lượng hàng tồn kho đầu kỳ và cuối kỳ của một doanh nghiệp, sau đó chia trung bình để có được số lượng hàng tồn kho ở mức trung bình trong kỳ.

2. Công thức tính hàng tồn kho bình quân chính xác

Cách tính hàng tồn kho bình quân, công thức tổng quát được sử dụng như sau:

Công thức: Tồn kho bình quân = (Tồn kho đầu kỳ + Tồn kho cuối kỳ) / 2

Giải thích:

  • Hàng tồn kho đầu kỳ: Đây là lượng hàng hóa mà doanh nghiệp có sẵn trong kho vào đầu kỳ tính toán (thường là đầu tháng, quý hoặc năm).
  • Hàng tồn kho cuối kỳ: Lượng hàng tồn kho tại thời điểm cuối kỳ, sau khi đã có các biến động về nhập, xuất hàng hóa trong kỳ.
  • Tính trung bình: Phép tính chia đôi giữa lượng hàng tồn kho đầu kỳ và cuối kỳ sẽ cho ra con số hàng lưu kho trung bình – thể hiện mức trung bình lượng hàng hóa doanh nghiệp nắm giữ trong suốt kỳ đó.
Công thức tính hàng tồn kho bình quân
Công thức tính hàng tồn kho bình quân

Ví dụ:

Giả sử, doanh nghiệp A có hàng tồn kho đầu kỳ là 500 sản phẩm, hàng tồn kho cuối kỳ là 700 sản phẩm. Cách tính hàng tồn kho bình quân áp dụng công thức trên:

Tồn kho bình quân = (500 + 700)/2 = 600

Như vậy, trong kỳ tính toán, lượng hàng tồn kho trung bình của doanh nghiệp là 600 sản phẩm.

Doanh nghiệp sử dụng công thức tính hàng tồn kho bình quân để đo lường lượng hàng hóa tồn kho một cách liên tục trong suốt kỳ kế toán, từ đó giúp xác định lượng hàng cần nhập và lập kế hoạch quản lý hàng tồn kho một cách hiệu quả.

3. Tại sao việc tính toán mức tồn kho trung bình là cần thiết trong quản lý doanh nghiệp?

Việc tính toán hàng lưu kho trung bình đóng vai trò quan trọng trong nhiều khía cạnh quản lý doanh nghiệp, từ việc quản lý dòng tiền, dự báo nhu cầu, cho đến đánh giá hiệu quả kinh doanh. 

Quản lý dòng tiền

Hàng tồn kho ảnh hưởng trực tiếp đến dòng tiền của doanh nghiệp. Việc nắm rõ lượng hàng tồn kho bình quân giúp doanh nghiệp biết được số lượng hàng hóa cần mua thêm, cũng như khi nào cần giảm lượng hàng tồn kho để giải phóng nguồn vốn lưu động.

Nếu hàng tồn kho quá cao, vốn bị “chôn” vào kho hàng, không thể sử dụng cho các hoạt động khác như đầu tư, marketing, hoặc trả lương nhân viên. Ngược lại, nếu tồn kho quá thấp, doanh nghiệp có thể gặp phải tình trạng không đủ hàng hóa để đáp ứng nhu cầu, dẫn đến mất doanh thu.

Quản lý tốt hàng tồn kho bình quân giúp doanh nghiệp điều chỉnh mức độ hàng hóa hợp lý và giảm chi phí vận hành như chi phí kho bãi, bảo quản hàng hóa, chi phí cơ hội.

mức tồn kho trung bình cần thiết trong quản lý doanh nghiệp
Hàng lưu kho trung bình giúp doanh nghiệp điều chỉnh mức độ hàng hóa hợp lý

Dự báo nhu cầu và lập kế hoạch sản xuất

Mức tồn kho trung bình là một chỉ số quan trọng để dự báo nhu cầu và lập kế hoạch sản xuất hiệu quả. Thông qua việc theo dõi mức tồn kho trung bình, doanh nghiệp có thể dự đoán được mức độ tiêu thụ trong tương lai, từ đó lập kế hoạch nhập hàng hoặc sản xuất đúng lúc. Giúp tránh tình trạng dư thừa tồn kho hoặc thiếu hụt hàng hóa gây tổn thất cho doanh nghiệp.

Đánh giá hiệu quả kinh doanh

Chỉ số hàng tồn kho bình quân cũng là một công cụ hữu ích để đánh giá hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Một doanh nghiệp có quản lý tồn kho tốt sẽ đáp ứng nhanh chóng nhu cầu thị trường mà không gặp tình trạng hàng hóa bị tồn đọng quá nhiều hoặc không đủ hàng để bán. Từ đó, hiệu suất kinh doanh sẽ được cải thiện, đồng thời giúp nâng cao trải nghiệm của khách hàng khi có hàng hóa kịp thời.

Khi mức tồn kho bình quân được tối ưu, phản ánh khả năng vận hành hiệu quả của doanh nghiệp, giảm thiểu chi phí không cần thiết và giúp nâng cao lợi nhuận.

4.Yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến hàng tồn kho bình quân

Tốc độ tiêu thụ hàng hóa

Tốc độ tiêu thụ là yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến mức tồn kho trung bình. Tốc độ tiêu thụ hàng hóa càng nhanh, lượng hàng tồn kho sẽ thay đổi liên tục, từ đó tác động đến chỉ số tồn kho trung bình.

Khi hàng hóa tiêu thụ chậm, lượng hàng tồn kho sẽ tăng lên, kéo theo chi phí lưu kho và bảo quản tăng. Ngược lại, nếu tốc độ tiêu thụ cao, doanh nghiệp cần có kế hoạch nhập hàng nhanh chóng để duy trì sự ổn định của kho hàng, tránh việc hàng tồn kho bình quân rơi vào mức quá thấp gây ra tình trạng thiếu hụt.

Chu kỳ sản xuất/cung ứng

Chu kỳ sản xuất và cung ứng cũng ảnh hưởng trực tiếp đến lượng hàng tồn kho bình quân của doanh nghiệp. Các doanh nghiệp sản xuất cần có kế hoạch cung ứng nguyên vật liệu phù hợp với chu kỳ sản xuất để đảm bảo không bị gián đoạn hoạt động. Nếu chu kỳ cung ứng kéo dài hoặc không ổn định, doanh nghiệp phải dự trữ nhiều nguyên liệu hơn, khiến mức tồn kho tăng lên. Đối với những doanh nghiệp thương mại, chu kỳ cung ứng hàng hóa từ nhà cung cấp cũng ảnh hưởng đến mức tồn kho, đặc biệt trong mùa cao điểm hoặc khi nhu cầu thay đổi đột ngột.

Yếu tố ảnh hưởng đến mức tồn kho trung bình
Chu kỳ sản xuất và cung ứng cũng ảnh hưởng trực tiếp đến lượng hàng lưu kho trung bình

Chính sách quản lý hàng tồn kho

Chính sách quản lý kho hàng của mỗi doanh nghiệp cũng có vai trò quyết định đến mức tồn kho bình quân. Những doanh nghiệp có chính sách quản lý kho hiệu quả thường có khả năng điều chỉnh lượng hàng tồn kho một cách linh hoạt hơn, tối ưu hóa được nguồn lực. Ngược lại, nếu doanh nghiệp không có quy trình quản lý kho rõ ràng, dễ dẫn đến tình trạng dư thừa hoặc thiếu hụt hàng tồn kho, ảnh hưởng tiêu cực đến chỉ số hàng tồn kho bình quân.

5. Cách cải thiện việc tính toán mức tồn kho trung bình

Sử dụng phần mềm quản lý kho

Phần mềm quản lý kho hiện đại không chỉ giúp doanh nghiệp theo dõi hàng hóa trong kho một cách chính xác mà còn hỗ trợ tính toán hàng tồn kho bình quân một cách tự động.

Phần mềm LV-DX Accounting giúp doanh nghiệp dễ dàng kiểm soát và tính toán hàng lưu kho trung bình thông qua các tính năng ưu việt. Hệ thống cung cấp thông tin chi tiết về quy trình nhập, xuất hàng hóa như báo giá, đặt hàng, thực nhận, giao hàng, xuất hóa đơn, giúp theo dõi toàn bộ chu trình một cách minh bạch. LV-DX Accounting còn có khả năng kiểm soát lô hàng, theo dõi hạn sử dụng, nguồn gốc và tính tuổi hàng tồn kho, giúp tối ưu việc quản lý. 

Với giao diện dễ sử dụng và khả năng tích hợp dữ liệu, LV DX Accounting giúp doanh nghiệp có thể tối ưu hóa quy trình quản lý kho mà không gặp phải các vấn đề về lỗi nhập liệu thủ công hay chênh lệch số liệu.

Tối ưu quy trình kiểm kê kho

Một cách để cải thiện việc tính toán hàng tồn kho bình quân là tối ưu hóa quy trình kiểm kê kho. Kiểm kê kho định kỳ sẽ giúp doanh nghiệp có được dữ liệu tồn kho đầu kỳ và cuối kỳ đúng, từ đó cải thiện độ chính xác của phép tính tồn kho bình quân. 

Doanh nghiệp cần thực hiện kiểm kê hàng hóa theo lịch trình cụ thể (tháng, quý, năm) kết hợp với việc sử dụng công cụ hiện đại như mã vạch, QR Code để giảm thiểu sai sót. Việc số hóa quy trình kiểm kê sẽ giúp giảm thời gian, công sức trong quản lý, đồng thời cung cấp thông tin chính xác về lượng tồn kho hiện tại.

Lập kế hoạch dựa trên dữ liệu

Việc lập kế hoạch dựa trên các dữ liệu tồn kho, tiêu thụ hàng hóa trong quá khứ sẽ giúp doanh nghiệp dự đoán chính xác nhu cầu trong tương lai, từ đó điều chỉnh mức hàng tồn kho phù hợp.

Doanh nghiệp có thể sử dụng công cụ phân tích dữ liệu để theo dõi xu hướng tiêu thụ và biến động của lượng hàng tồn kho. Điều này giúp đưa ra quyết định chính xác hơn về việc khi nào cần nhập hàng hoặc điều chỉnh mức tồn kho để tránh tình trạng dư thừa hoặc thiếu hụt.

Tính toán hàng tồn kho bình quân không chỉ giúp doanh nghiệp nắm bắt tình hình hàng hóa trong kho mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc tối ưu hóa vận hành. Bằng cách cải thiện việc tính toán mức tồn kho trung bình doanh nghiệp có thể đảm bảo mức hàng tồn kho hợp lý, từ đó tối ưu hóa chi phí, nâng cao khả năng đáp ứng nhu cầu thị trường một cách nhanh chóng và hiệu quả.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

  • CÔNG TY CỔ PHẦN TIN HỌC LẠC VIỆT
  • 🏢 Trụ sở chính: 23 Nguyễn Thị huỳnh, Phường 8, Quận Phú Nhuận, TP.HCM
  • ☎️ Hotline: 0901 555 063 | (+84.28) 3842 3333
  • 📧 Email: info@lacviet.com.vn
  • 🌐 Website: https://accnet.vn/